Οι διαπραγματευτές της ομάδας του ΕΛΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη βιώσιμη χρήση φυτοφαρμάκων, Alexander Bernhuber (Αυστρία) και Franc Bogovič (Σλοβενία), επέκριναν το περιεχόμενο του σχεδίου της Sarah Wiener (Πράσινοι, Αυστρία), που προβλέπει μείωση κατά 80% στη χρήση των πιο επικίνδυνων φυτοπροστατευτικών προϊόντων έως το 2030. Σύμφωνα με τον κ. Bernhuber, το περιεχόμενο του σχεδίου έκθεσης τείνει να «αποδυναμώσει την επισιτιστική ασφάλεια», καθώς η χρήση λιγότερων φυτοφαρμάκων σημαίνει λιγότερη παραγωγή, εάν δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις στα φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Η ομάδα του ΕΛΚ πιστεύει ότι το σχέδιο έκθεσης απλά στοχεύει στην «ποινικοποίηση της χρήσης φυτοφαρμάκων», πρόσθεσε ο σκιώδης εισηγητής του ΕΛΚ στην Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Bogovič. Πριν από τη διαπραγμάτευση, το ΕΛΚ θα περιμένει πρόσθετα στοιχεία από την Επιτροπή έως τον Ιούνιο του 2023 (κατόπιν αιτήματος του Συμβουλίου), σχετικά με τις επιπτώσεις της πρότασης στην επισιτιστική ασφάλεια και προτείνει να αναβληθούν οι διαπραγματεύσεις που σχετίζονται με τα φυτοφάρμακα ή τη νομοθεσία για τη φύση, λαμβάνοντας υπόψη και τις σχετικές «μείζονες διαφορές» μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.
Οι ευρωβουλευτές θα καλέσουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει επειγόντως μια ολοκληρωμένη στρατηγική της ΕΕ για την αύξηση της ευρωπαϊκής παραγωγής πρωτεϊνών βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Αυτό αναφέρεται στο σχέδιο έκθεσης της Emma Wiesner (Renew Europe, Σουηδία), που αναμένεται να εγκριθεί τον Μάιο από την Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενώ η σχετική ψηφοφορία στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει προγραμματιστεί για τον Ιούλιο. Το σχέδιο έκθεσης αναγνωρίζει τη σημασία των προσθέτων ζωοτροφών στις πιθανές μειώσεις των εκπομπών και την πέψη των πρωτεϊνών, τις στρατηγικές σίτισης και την αναμόρφωση των ζωοτροφών.
Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρόκειται να εγκρίνει συμπεράσματα για τις προτεραιότητες της ΕΕ για έναν «αποτελεσματικό Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) που θα διασφαλίζει ένα βιώσιμο μέλλον και επισιτιστική ασφάλεια για όλους». Κατά τη σύνταξη αυτού του κειμένου, οι αντιπροσωπείες τόνισαν την ουσιαστική συμβολή που πρέπει να έχει ο FAO στον μετασχηματισμό προς βιώσιμα συστήματα τροφίμων και των προκλήσεων που σχετίζονται με την κλιματική κρίση, την απώλεια βιοποικιλότητας και την υποβάθμιση των φυσικών πόρων. Οι αντιπροσωπείες αναγνώρισαν επίσης ότι ο ρόλος του FAO ως ηγέτη στις πολυμερείς προσπάθειες για την εξάλειψη της πείνας και τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας είναι πιο ζωτικής σημασίας από ποτέ άλλοτε, στο πλαίσιο της άνευ προηγουμένου επισιτιστικής κρίσης.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένει να ψηφίσει στην Ολομέλεια τον Οκτώβριο τη νομοθεσία για την αειφόρο χρήση φυτοφαρμάκων. Σύμφωνα με επιστολή της 15ης Μαρτίου, επιτεύχθηκε συμβιβασμός μεταξύ των προέδρων των Επιτροπών Περιβάλλοντος και Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Pascal Canfin (Renew Europe, Γαλλία) και Norbert Lins (ΕΛΚ, Γερμανία) για τον καθορισμό του χρονοδιαγράμματος των εργασιών. Η Επιτροπή Γεωργίας αναμένεται να εγκρίνει τη γνώμη της τον Ιούλιο, ενώ η Επιτροπή Περιβάλλοντος θα εγκρίνει το σχέδιο έκθεσης τον Σεπτέμβριο, προκειμένου να εισαχθεί για ψηφοφορία στην ολομέλεια του ΕΚ στην πρώτη σύνοδο του Οκτωβρίου.
«Η μεγαλύτερη πίεση για τον τομέα της γεωργίας και της αλιείας παραμένει ο πόλεμος», σημείωσε ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας Βιρτζίνιους Σινκεβίτσιους, προσερχόμενος στο συμβούλιο των αρμόδιων υπουργών και ερωτηθείς σχετικά με το εάν οι εξελίξεις με την Credit Suisse μπορεί να επηρεάσουν τους εν λόγω τομείς. «Φυσικά γνωρίζουμε ότι οι τιμές των ορυκτών καυσίμων έχουν αυξήσει δραματικά τις τιμές των λιπασμάτων. Αυτό είναι το πραγματικό πρόβλημα για τον αγροτικό τομέα. Δεν βλέπω τώρα τα ζητήματα με τις τράπεζες να έχουν άμεση σύνδεση με το εν λόγω θέμα», επισήμανε ο κ. Σινκεβίτσιους.
Μια από τις χώρες με τα πιο ακριβά ενοίκια για αγροτική γη φαίνεται να είναι η Ελλάδα σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat). Συγκεκριμένα, η ενοικίαση ενός εκταρίου καλλιεργήσιμης γης ή/και μόνιμων λιβαδιών κυμαινόταν από 62 ευρώ στη Σλοβακία έως 836 ευρώ κατά μέσο όρο στις Κάτω Χώρες. Μεταξύ των περιοχών της ΕΕ, η ενοικίαση ενός εκταρίου γεωργικής γης ήταν πιο ακριβή το 2021 στην ολλανδική περιφέρεια Flevoland (1.721 ευρώ ανά εκτάριο), ακολουθούμενη από τις Κανάρια στην Ισπανία (1.119 ευρώ ανά εκτάριο) και την Αττική στην Ελλάδα (927 ευρώ ανά εκτάριο). Αντίθετα, οι τιμές ενοικίασης ήταν χαμηλότερες στο Mellersta Norrland και στο Övre Norrland (και οι δύο 25 ευρώ ανά εκτάριο) στη Σουηδία, ακολουθούμενο από το Východné Slovensko (42 ευρώ) στη Σλοβακία.
Στις 22 Μαρτίου, η Clara Aguilera (S&D, Ισπανία), εισηγήτρια για την Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, παρουσίασε το έγγραφο εργασίας προκειμένου να «βελτιώσει» την πρόταση για τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων, προσδιορίζοντας τέσσερις βασικούς «προβληματικούς» τομείς: την απαγόρευση των φυτοφαρμάκων σε ευαίσθητες περιοχές, τους εθνικούς στόχους για τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων (για ορισμένες χώρες, ο στόχος του 50% θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί), τη διοικητική επιβάρυνση και την έλλειψη κοινοτικής χρηματοδότησης. Ο Eric Andrieu (S&D, Γαλλία) τόνισε ότι δεν πρέπει να υπερασπιζόμαστε τα κέρδη των αγροχημικών και ζήτησε «μεταρρύθμιση» της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) για την εξεύρεση νέων κεφαλαίων για τη στήριξη των αγροτών. Ο Juan Ignacio Zoido (ΕΛΚ, Ισπανία) αναφέρθηκε στη μείωση της γεωργικής παραγωγής και στην αύξηση στις τιμές των τροφίμων που προκύπτει από την πρόταση της Επιτροπής για τα φυτοφάρμακα, ενώ ο Asger Christensen (Renew Europe, Δανία) εστίασε στην ανάγκη συντόμευσης των διαδικασιών έγκρισης για εναλλακτικά προϊόντα, όπως τα βιοπαρασιτοκτόνα. «Η γεωργία χωρίς φυτοφάρμακα είναι δυνατή και χωρίς απώλεια απόδοσης», δήλωσε ο Claude Gruffat (Πράσινοι/EFA, Γαλλία), ο οποίος χαιρέτισε το σχέδιο έκθεσης της Sarah Wiener (Πράσινοι/EFA, Αυστρία), ενώ οZbigniew Kuźmiuk (ECR, Πολωνία) ανέφερε ότι έχει «μεγάλες επιφυλάξεις» σχετικά με την αρχική πρόταση της Επιτροπής και την έλλειψη εναλλακτικών μεθόδων. Η Επιτροπή Γεωργίας αναμένεται να εκδώσει τη γνώμη της τον Ιούλιο και η Επιτροπή Περιβάλλοντος σχεδιάζει να εγκρίνει το σχέδιο έκθεσης της κ. Wiener τον Σεπτέμβριο, εν όψει της ψηφοφορίας στην Ολομέλεια τον Οκτώβριο.
Στις 22 Μαρτίου, η Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διχάστηκε ως προς το πεδίο εφαρμογής του προτεινόμενου κανονισμού για την αποκατάσταση της φύσης. Περισσότερες από 1.200 τροπολογίες κατατέθηκαν από μέλη της επιτροπής στο σχέδιο γνωμοδότησης της Anne Sander (ΕΛΚ, Γαλλία) σχετικά με τον φάκελο αποκατάστασης της φύσης. Η Επιτροπή Γεωργίας σχεδιάζει να ψηφίσει επί της γνωμοδότησής της στις 23 Μαΐου, ενώ η αρμόδια επιτροπή του Περιβάλλοντος αναμένεται να ψηφίσει τον Ιούνιο, εν όψει της ψηφοφορίας στην Ολομέλεια τον Ιούλιο. Οι ομάδες του ΕΛΚ, του Renew Europe, του ECR και του ID διαπραγματεύονται συμβιβασμούς, τους οποίους αμφισβητούν οι άλλες ομάδες (S&D, Πράσινοι/EFA), θεωρώντας ότι αποβλέπουν να μειώσουν το πεδίο εφαρμογής του κειμένου και τη χωροθέτηση μόνο για τις περιοχές Natura 2000.
Στις 22 Μαρτίου, οι ευρωβουλευτές της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ζήτησαν περισσότερη χρηματοδότηση από την ΕΕ για τα προγράμματα φρούτων και λαχανικών στα σχολεία. Η έκθεση πρωτοβουλίας της Carmen Avram (S&D, Ρουμανία) σχετικά με αυτό το θέμα εγκρίθηκε με 42 ψήφους υπέρ, 2 κατά και καμία αποχή. Οι ευρωβουλευτές θέλουν επίσης να μειώσουν τη γραφειοκρατία και να απλοποιήσουν τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων, ζητάνε τουλάχιστον το 10% των κονδυλίων που διατίθενται κάθε χρόνο από την ΕΕ και την εθνική βοήθεια, να χρησιμοποιείται για εκπαιδευτικά μέτρα για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη διατροφική αξία των τροφίμων, ενώ τα φρούτα, τα λαχανικά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα που διανέμονται στα σχολεία της ΕΕ θα πρέπει να είναι μη επεξεργασμένα, βιολογικά, τοπικής παραγωγής και να φέρουν ετικέτες ποιότητας. Δεδομένου ότι υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την εφαρμογή του συστήματος, οι ευρωβουλευτές προτείνουν στην Επιτροπή και τις χώρες της ΕΕ να αξιολογήσουν τις εθνικές επιδόσεις, προκειμένου να προετοιμάσουν καλύτερα την επόμενη αναθεώρηση του εν λόγω προγράμματος. Η σχετική ψηφοφορία στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα διεξαχθεί τον Απρίλιο ή το Μάιο.
Μιλώντας στη συνεδρίαση της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στις 22 Μαρτίου, η ευρωβουλευτής Isabel Carvalhais (S&D) αναφέρθηκε στη γήρανση του πληθυσμού μεταξύ των αγροτών της ΕΕ (το 58% των αγροτών στην ΕΕ είναι άνω των 55 ετών, γεγονός που αποτελεί απειλή για την επισιτιστική ασφάλεια και την οικογενειακή γεωργία) και στο πρόβλημα συγκέντρωση της γεωργικής γης.
Η Anne Sander (ΕΛΚ, Γαλλία) μίλησε για ένα «ανησυχητικό» ζήτημα, για κάθε αγρότη κάτω των 35 ετών, υπάρχουν περισσότεροι από πέντε άνω των 65 ετών στην ΕΕ και ζήτησε μέτρα για την ενθάρρυνση της εγκατάστασης των αγροτών. Για τον Jérémy Decerle (Renew Europe, Γαλλία) είναι ανάγκη να επιτραπεί στους νέους αγρότες να έχουν πρόσβαση σε «οικονομικά και τεχνικά εργαλεία» (εκπαίδευση) για να εισέλθουν αυτοί στο επάγγελμα υπό τις καλύτερες συνθήκες. Ο Bronis Ropė (Πράσινοι/EFA, Λιθουανία) έθεσε το πρόβλημα των εισοδηματικών διαφορών εντός της ΕΕ, όπου οι νεαροί αγρότες της Βαλτικής εγκαταλείπουν τις χώρες τους για να εγκατασταθούν σε πιο «ελκυστικά» κράτη μέλη της ΕΕ, ενώ ο Mazaly Aguilar (ECR, Ισπανία) ανέφερε ότι η μέση ηλικία των αγροτών στην Ισπανία είναι τα 61 έτη.
«Οι αγροτικές αγορές λειτουργούν καλά και οι αγρότες έχουν επιδείξει την ανθεκτικότητά τους στις πολλαπλές προκλήσεις», ανέφερε ο Επίτροπος Γεωργίας Janusz Wojciechowski στα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της Επιτροπής Γεωργίας στις 23 Μαρτίου. Σύμφωνα με τον κ. Wojciechowski το κόστος των εισροών παραμένει μια σημαντική πρόκληση, παρότι υπάρχει μια πτωτική τάση στην ενέργεια και τα λιπάσματα. Συγκεκριμένα, οι τιμές των λιπασμάτων είναι περίπου 40% χαμηλότερες στην ΕΕ από ό,τι πριν από τον πόλεμο, αλλά εξακολουθούν να είναι διπλάσιες σε σύγκριση με την κατάσταση πριν από δύο χρόνια. Σε ό,τι αφορά τα σιτηρά, οι τιμές στην ΕΕ και στις συνεχίζουν την πτωτική τους τάση, αλλά εξακολουθούν να είναι υψηλές, ενώ παραγωγοί φρούτων και λαχανικών επηρεάστηκαν από τις καιρικές συνθήκες και αντιμετωπίζουν μια μάλλον δύσκολη κατάσταση που προκαλείται από τον πληθωρισμό των τιμών των τροφίμων, ο οποίος επίσης επηρεάζει τη ζήτηση για βιολογικά προϊόντα και ορισμένους άλλους τομείς, όπως το κρασί. Στους τομείς της κτηνοτροφίας, σημείωσε περιορισμένη προσφορά βόειου κρέατος στην ΕΕ, διατηρώντας έτσι τις τιμές του υψηλές, ενώ οι τιμές του χοιρινού κρέατος είχαν ανέβει σε επίπεδα ρεκόρ πρόσφατα. Στα πουλερικά, η παραγωγή είχε μειωθεί στα κύρια κράτη μέλη παραγωγής, εκτός από την Πολωνία, ενώ κύμα της «γρίπης των πτηνών», είναι πλέον παρόν όλο το χρόνο», ενώ στα γαλακτοκομικά, η συνεχής αυξητική τάση για τις τιμές του νωπού γάλακτος από τον Ιανουάριο του 2021 έχει πλέον σταματήσει.
Στις 16 Μαρτίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την πρόσκληση υποβολής αιτήσεων συμμετοχής, με σκοπό την συγκρότηση ομάδας ειδικών που θα απασχοληθούν στο υπό σύσταση «Παρατηρητήριο Λιπασμάτων». Η πρόσκληση θα είναι ανοιχτή έως τις 4 Απριλίου. Το νέο αυτό παρατηρητήριο θα βασιστεί στα παρατηρητήρια αγορών που λειτουργούν ήδη για διάφορους γεωργικούς τομείς, όπως για παράδειγμα για το γάλα, τις καλλιέργειες και τα οπωροκηπευτικά. Αίτηση συμμετοχής καλούνται να καταθέσουν μεταξύ άλλων οργανώσεις που εκπροσωπούν ενδιαφερόμενα μέρη από τουλάχιστον δέκα κράτη-μέλη της ΕΕ και δραστηριοποιούνται εντός της ΕΕ στις αλυσίδες εφοδιασμού λιπασμάτων. Το παρατηρητήριο, υπό την προεδρία της Γενικής Διεύθυνσης AGRI θα απαρτίζεται από έως 20 μέλη που θα διορίζονται με πενταετή θητεία. Μεταξύ άλλων, τα μέλη του θα παρέχουν πληροφορίες και στοιχεία «από πρώτο χέρι», σχετικά με την κατάσταση της αγοράς λιπασμάτων και τους παράγοντες που την επηρεάζουν, θα διασφαλίζουν τη διαφάνεια σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα των λιπασμάτων και θα ανταλλάσσουν εμπειρίες και ορθές πρακτικές.