Κατά τους επόμενους 6 μήνες, η ισπανική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ δήλωσε στο πρόγραμμα εργασίας της (https://aeur.eu/f/7v4 ) ότι επιθυμεί να σημειώσει πρόοδο στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ σχετικά με τη βιώσιμη χρήση φυτοφαρμάκων και τις νέες γονιδιωματικές τεχνικές. Επίσης, θα επιδιώξει να συνεχίσει τις προσπάθειές της για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, όπως τις στρεβλώσεις της αγοράς και την αύξηση των πρώτων υλών και το ενεργειακό κόστος. Επιπλέον, σκοπεύει να πείσει το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να καταλήξουν σε συμβιβασμό σχετικά με τον κανονισμό για τις γεωργικές γεωγραφικές ενδείξεις (ΓΕ) (βλ. EUROPE 13211/26). Ειδικότερα, οι νέες τεχνολογίες θα είναι το θέμα της άτυπης υπουργικής συνάντησης στην Κόρδοβα στις 4 και 5 Σεπτεμβρίου. Στη σύνοδο του Συμβουλίου της ΕΕ στις 25 Ιουλίου, οι υπουργοί της ΕΕ θα συζητήσουν την πρόσθετη μελέτη επιπτώσεων που θα αναλύει τις επιπτώσεις της πρότασης στη βιώσιμη χρήση φυτοφαρμάκων στην ασφάλεια των τροφίμων, θα εκφράσουν τις απόψεις τους για την πρόταση σχετικά με τις νέες γονιδιωματικές τεχνικές και για την πρόταση σχετικά με τους σπόρους. Αυτά τα τρία κείμενα θα παρουσιαστούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τετάρτη 5 Ιουλίου. Κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου της ΕΕ στις 18-19 Σεπτεμβρίου, οι υπουργοί θα συζητήσουν τις γεωργικές πτυχές των προτάσεων που αφορούν τον στόχο της μείωσης της σπατάλης τροφίμων και την προστασία του εδάφους, καθώς και γεωργικά ζητήματα που συνδέονται με συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ της ΕΕ και ορισμένων τρίτων χωρών και το μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ. Στη σύνοδο του Συμβουλίου της ΕΕ στις 23 και 24 Οκτωβρίου, θα διεξαχθεί νέα υπουργική συζήτηση σχετικά με τη «δέσμη για τους σπόρους και τις νέες γονιδιωματικές τεχνικές» και για το μελλοντικό κανονισμό για την πιστοποίηση άνθρακα. Στις 20 και 21 Νοεμβρίου, οι υπουργοί Γεωργίας θα απαντήσουν στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αναθεώρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την καλή διαβίωση των ζώων και την πρόταση κανονισμού για ένα πλαίσιο για βιώσιμα συστήματα τροφίμων. Το Συμβούλιο της ΕΕ θα πρέπει επίσης να εγκρίνει συμπεράσματα σχετικά με ένα μακροπρόθεσμο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ. Η ισπανική Προεδρία του Συμβουλίου σχεδιάζει επίσης να παρουσιάσει στο Συμβούλιο της ΕΕ την πορεία των διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τον φάκελο ΓΕ. Στη σύνοδο του Συμβουλίου της ΕΕ στις 11 και 12 Δεκεμβρίου θα κυριαρχήσει η αναζήτηση κοινών θέσεων για τα NGT και τα φυτοφάρμακα. Στο τελευταίο αυτό Συμβούλιο της ΕΕ του έτους, οι υπουργοί θα έχουν επίσης ανταλλαγή απόψεων σχετικά με την αξιολόγηση του πρώτου έτους εφαρμογής των στρατηγικών σχεδίων για την εφαρμογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Τέλος, η ισπανική Προεδρία θα παράσχει ενημέρωση σχετικά με τις συζητήσεις σχετικά με την αναθεώρηση των προτύπων εμπορίας που ισχύουν για ορισμένο αριθμό αγροδιατροφικών προϊόντων, όπως φρούτα και λαχανικά, χυμοί φρούτων και μαρμελάδες, μέλι, πουλερικά και αυγά.
Στις 5 Ιουλίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πρόσθετη μελέτη επιπτώσεων για τις επιπτώσεις της πρότασης φυτοφαρμάκων στην επισιτιστική ασφάλεια επιβεβαιώνει την ανάγκη μείωσης της χρήσης και των κινδύνων των χημικών φυτοφαρμάκων κατά 50% και μάλιστα οι στόχοι μείωσης των φυτοφαρμάκων που ορίζονται στον προτεινόμενο κανονισμό δεν απειλούν την επισιτιστική ασφάλεια. Αυτό το συμπέρασμα δεν αλλοιώνεται από τις βραχυπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία. Αντίθετα, οποιαδήποτε αποτυχία επίτευξης του στόχου μείωσης των φυτοφαρμάκων θα είχε μακροπρόθεσμες και δυνητικά μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στην επισιτιστική ασφάλεια στο μέλλον. Τα κράτη μέλη έχουν ήδη σημειώσει σημαντική πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων τους. Αυτό επιβεβαιώνεται από μια ετήσια ενημέρωση για τους στόχους μείωσης των φυτοφαρμάκων, που δημοσιεύθηκε την ίδια ημέρα, η οποία δείχνει μείωση 33% στα χημικά φυτοφάρμακα και μείωση 21% στα πιο επικίνδυνα φυτοφάρμακα έως το 2021 σε επίπεδο ΕΕ. Αν και η ΕΕ κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση για την επίτευξη των στόχων της μείωσης της χρήσης και των κινδύνων των χημικών φυτοφαρμάκων και των πιο επικίνδυνων φυτοφαρμάκων κατά 50% έως το 2030, υπάρχει ακόμη δουλειά που πρέπει να γίνει, σύμφωνα με την Επιτροπή. Η μελέτη καθορίζει τις δυνατότητες για περαιτέρω δράση για την επιτάχυνση της εισαγωγής εναλλακτικών λύσεων στην αγορά και τη διατήρηση της συνολικής θετικής τάσης. Αυτό περιλαμβάνει τη συνέχιση της διασφάλισης ότι τα χημικά και πιο επικίνδυνα φυτοφάρμακα χρησιμοποιούνται μόνο ως έσχατη λύση. Εφαρμόζοντας συστηματικά τις αρχές της ολοκληρωμένης διαχείρισης παρασίτων (IPM) και λαμβάνοντας ανεξάρτητες συμβουλές σχετικά με την εφαρμογή της, οι αγρότες μπορούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από τα χημικά φυτοφάρμακα χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο την κερδοφορία της επιχείρησής τους.
Η πλειοψηφία στην Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τάχθηκε υπέρ της πρότασης που ανοίγει την πόρτα στην ανάπτυξη νέων τεχνικών γονιδιώματος (NGTs). Οι ευρωβουλευτές από την ομάδα των Πρασίνων/EFA και ορισμένοι από την ομάδα S&D, από την άλλη πλευρά, επέκριναν έντονα την πρόταση, η οποία παρουσιάστηκε από την Claire Bury, Αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων (DG SANTE). Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάνει διάκριση μεταξύ δύο κατηγοριών προϊόντων που λαμβάνονται με μεταλλαξογένεση. Οι νέοι ΓΤΟ που θεωρούνται παρόμοιοι με φυτά που λαμβάνονται με συμβατική επιλογή, αφού έχουν υποστεί περισσότερες από 20 γενετικές τροποποιήσεις, θα υπόκεινται σε απλή απαίτηση κοινοποίησης προτού εγκριθούν όπως οποιοδήποτε άλλο φυτό. Οι υπόλοιπες θα υπόκεινται σε υποχρεώσεις παρόμοιες με αυτές που επιβάλλονται από την οδηγία 2001/18/ΕΚ, η οποία διέπει επί του παρόντος τη διαδικασία έγκρισης ΓΤΟ. Αναφορικά με τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας στην παραγωγή σπόρων, η Επιτροπή επιθυμεί να χρησιμοποιήσει την οδηγία για τη βιοτεχνολογία, η οποία διευκρινίζει ότι οι βασικές βιολογικές διεργασίες δεν μπορούν να κατοχυρωθούν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Τέλος, όσον αφορά στις τράπεζες σπόρων, η Επιτροπή σχεδιάζει μια πιο ήπια διαδικασία, η οποία θα επιτρέπει στους αγρότες να ανταλλάξουν, αλλά και να «πουλήσουν» τους σπόρους τους.
Άνοιξε ο δρόμος για την κατανομή 15,7 εκατομμυρίων ευρώ στους έλληνες αγρότες, στα πλαίσια, συνολικού πακέτου στήριξης του αγροτικού τομέα 22 κρατών μελών της Ε.Ε., συνολικού ύψους 330 εκατομμυρίων ευρώ, ως αντιστάθμισμα απωλειών εισοδημάτων λόγω δυσμενών κλιματικών φαινομένων, υψηλού κόστους εισροών και συνέπειων διαφόρων συναφών με το εμπόριο αγροτικών προϊόντων ζητημάτων. Αναλυτικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πως στις 14 Ιουλίου ενέκρινε μία δέσμη μέτρων έκτακτης στήριξης ύψους 330 εκατ. ευρώ, την οποία είχε προτείνει από τις 23 Ιουνίου , για τους γεωργούς του Βελγίου, της Τσεχίας, της Δανίας, της Γερμανίας, της Εσθονίας, της Ιρλανδίας, της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Γαλλίας, της Κροατίας, της Ιταλίας, της Κύπρου, της Λετονίας, της Λιθουανίας, του Λουξεμβούργου, της Μάλτας, της Ολλανδίας, της Αυστρίας, της Πορτογαλίας, της Σλοβενίας, της Φινλανδίας και της Σουηδίας. Παράλληλα, σύμφωνα με την εν λόγω ανακοίνωση, οι γεωργοί της Βουλγαρίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας, της Ρουμανίας και της Σλοβακίας θα λάβουν χωριστή στήριξη ύψους 100 εκατ. ευρώ.
Την ενόχληση του επιτρόπου Γεωργίας, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, προκάλεσαν οι δηλώσεις του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Φ. Τίμερμανς, στη EURACTIV σχετικά με τα κονδύλια της ΚΑΠ. Σύμφωνα με τον κ. Τίμερμανς, ο προϋπολογισμός των αγροτικών ενισχύσεων της ΕΕ δεν χρειάζεται να ενισχυθεί κατά την επόμενη προγραμματική περίοδο, παρά τις εκκλήσεις για αύξηση του γεωργικού ταμείου. Εξηγώντας ότι η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας θα απορροφήσει μεγάλο μέρος του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, ο κ. Τίμερμανς αμφιβάλλει ότι αυτή η ιδέα θα κερδίσει την υποστήριξη των κρατών-μελών. Για τον Τίμερμανς, το κλειδί είναι να αποδείξει ότι η ΕΕ μπορεί να αναπροσανατολίσει τον προϋπολογισμό της ΚΑΠ «προς μια κατεύθυνση που θα βοηθήσει τους αγρότες να αλλάξουν καλλιεργητικές πρακτικές, κάτι που επιθυμούν πολλοί αγρότες» Η συνέντευξη του Τίμερμανς, οδήγησε τον επίτροπο Γεωργίας να αναδημοσιεύσει στον προσωπικό λογαριασμό του στα κοινωνικά δίκτυα τη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει τον περασμένο Ιανουάριο πάλι στην EURACTIV, με τίτλο: «Ο επίτροπος Γεωργίας πιέζει για μεγαλύτερο γεωργικό προϋπολογισμό της ΕΕ για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού». Σε αυτήν τη συνέντευξη, ο κ. Βοϊτσεχόφσκι είχε μιλήσει ανοιχτά (κάτι που επαναλαμβάνει από τότε με την πρώτη ευκαιρία) για την ανάγκη να αυξηθεί ο προϋπολογισμός της ΚΑΠ κατά την επόμενη προγραμματική περίοδο, ζητώντας να ξεκινήσει από νωρίς αυτή η συζήτηση. Σε αυτό το δημοσίευμα αναφερόταν ότι ο προϋπολογισμός είχε περιοριστεί τους τελευταίους μήνες (πριν από τον Ιανουάριο), εξαιτίας του πληθωρισμού, που είχε σκαρφαλώσει πάνω από 10% σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, σε συνδυασμό με την εκτίναξη των τιμών των εισροών, όπως τα λιπάσματα και οι ζωοτροφές.
Η ισπανική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και η ομάδα των διαπραγματευτών από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ελπίζουν να καταλήξουν σε συμφωνία τον Οκτώβριο σχετικά με την αναθεώρηση των κανόνων για τις γεωργικές γεωγραφικές ενδείξεις. Ένας τελευταίος τριμερής διάλογος έχει προγραμματιστεί για την εβδομάδα της 9ης Οκτωβρίου. Στις 19 Ιουλίου, ο εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Paolo De Castro (S&D, Ιταλία) ενημέρωσε τα άλλα μέλη της Επιτροπής Γεωργίας του Κοινοβουλίου για τα αποτελέσματα του τριμερούς διαλόγου της 18ης Ιουλίου για τις γεωγραφικές ενδείξεις. Χάρη στο έργο που επιτελέστηκε τις τελευταίες εβδομάδες, επιτεύχθηκε συμφωνία για «43 από τα 89 άρθρα της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», είπε ο κ. De Castro. Έχουν εντοπιστεί έξι ομάδες αντικρουόμενων ζητημάτων: η προστασία των ΓΕ που χρησιμοποιούνται ως συστατικά, ο ρόλος των ομάδων παραγωγών, η διαδικτυακή προστασία, τα κριτήρια βιωσιμότητας, τα καθήκοντα που έχουν ανατεθεί στο Γραφείο Πνευματικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO) και οι κανόνες για το κρασί. Ο κ. De Castro εξέφρασε τη λύπη του που «φαίνεται πολύ μακριά» ένας συμβιβασμός για τον ρόλο των ομάδων παραγωγών, διότι κατά την άποψή του το Συμβούλιο θέλει να χορηγήσει σε μη αναγνωρισμένες ομάδες παραγωγών που έχουν συσταθεί στα κράτη μέλη «που δεν έχουν ενεργοποιήσει κανένα μηχανισμό αναγνώρισης τα ίδια δικαιώματα με εκείνα που προβλέπονται για κοινοπραξίες που ακολούθησαν τη διαδικασία πλήρους αναγνώρισης σε χώρες όπως η Πορτογαλία και η Ιταλία, η Ισπανία». Θα είναι επίσης απαραίτητο να ξεπεραστούν οι διαφορές σχετικά με τη «δέσμη οίνων» (εξαίρεση ορισμένων κεφαλαίων των «ΓΕ οίνου» από το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού ΓΕ). Το τελευταίο σημείο συζήτησης είναι ο ρόλος του EUIPO σε σχέση με τα γεωργικά γεωγραφικά στοιχεία.
Χωρίς τις πληρωμές από την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), μεγάλο ποσοστό περιοχών με φυσικούς περιορισμούς (βουνά, γη σε ξηρές ή ψυχρές περιοχές) θα κινδύνευε να εγκαταλειφθεί, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 19 Ιουλίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σύμφωνα με τη μελέτη, οι άμεσες πληρωμές και οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται, ως μέρος των προγραμμάτων Αγροτικής Ανάπτυξης, «βοηθούν στη διατήρηση της γεωργίας και της αγροτικής ζωής σε αυτές τις ειδικές περιοχές». Το εισοδηματικό χάσμα μεταξύ των εκμεταλλεύσεων που βρίσκονται σε αυτές τις περιοχές και εκείνων που βρίσκονται εκτός αυτών παραμένει μεγάλο. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καλλιέργειες σε ορεινές και μη ορεινές περιοχές με φυσικούς περιορισμούς χρησιμοποιούν 55% και 26% λιγότερο αζωτούχο λίπασμα αντίστοιχα από τις υπόλοιπες. Ομοίως, στις μόνιμες καλλιέργειες, οι δαπάνες ανά εκτάριο για φυτοφάρμακα σε ορεινές και μη ορεινές περιοχές με φυσικούς περιορισμούς είναι 56% και 49% χαμηλότερες αντίστοιχα σε σχέση με τις υπόλοιπες.
Μέλη της επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Τροφίμων του Ευρωκοινοβουλίου κάλεσαν σε δημόσια ακρόαση στις Βρυξέλλες στις 18 Ιουλίου «κολοσσούς» του κλάδου της φυτοπροστασίας για να τους απευθύνουν ερωτήματα σχετικά με τη διαχείριση από πλευράς των εταιρειών, μελετών σχετικά με την τοξικότητα προϊόντων τους που χρησιμοποιούνται εδώ και χρόνια στη φυτοπροστασία. Η ακρόαση συνδιοργανώθηκε με την Επιτροπή Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης και πραγματοποιήθηκε μετά τη δημοσίευση μελέτης που υποστηρίζει ότι εταιρείες φυτοπροστατευτικών παρακράτησαν σκοπίμως μελέτες σχετικά με την τοξικότητα ουσιών σε φυτοφάρμακα. Στη μεσημεριανή ακρόαση παρευρέθηκαν αξιωματούχοι από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Προτύπων Τροφίμων (EFSA) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (ECHA), οι οποίοι διαδραματίζουν ρόλο στο ρυθμιστικό πλαίσιο των φυτοφαρμάκων και οι οποίοι έδωσαν τα εύσημα στους δύο ερευνητές για τη «σημαντική» και «πολύτιμη» δουλειά τους. Αξίζει να αναφερθεί ότι την ίδια ημέρα, πριν από τη δημόσια ακρόαση, οι ευρωβουλευτές συζήτησαν επίσης σχετικά θέματα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) και ειδικότερα οδηγίες EFSA σχετικά με την αξιολόγηση κινδύνου φυτοπροστατευτικών προϊόντων για τις μέλισσες. Αργότερα το απόγευμα μετά την ακρόαση για τα φυτοφάρμακα, οι ευρωβουλευτές συζήτησαν για την πρόσφατη επιστημονική αξιολόγηση της EFSA για τη γλυφοσάτη, με τα τελικά αναλυτικά συμπεράσματα της Αρχής να αναμένονται στα τέλη Ιουλίου.