Ο ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΚΚΑΛΗΣ ΜΙΛΑ ΣΤΗΝ «ΕΠΟΧΗ» ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΕΠΙΔΙΚΑ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ.
Θα θέλαμε αρχικά να μας δώσετε μια εικόνα των ευρωπαϊκών και διεθνών θεσμών που επιλαμβάνονται της κλιματικής αλλαγής. Πώς αποτιμούν την κρίση;
Η σύγχρονη επιστημονική αντίληψη του πλανήτη ως ενιαίου συστήματος, ξεκινάει από τη δεκαετία του ’60, όταν ήδη οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες γνώριζαν ότι η υπερσυγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα οδηγεί στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Σήμερα, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα βρίσκεται σε καθολική συμφωνία και αντιλαμβανόμαστε, ολοένα και καλύτερα, την επίδραση της ανθρώπινης δραστηριότητας στο κλίμα. Ήδη, από το 1992 στο Ρίο της Βραζιλίας, ο ΟΗΕ έθεσε το ζήτημα της ανάσχεσης της κλιματικής αλλαγής ως προτεραιότητα, με πολύ αργά όμως αποτελέσματα. Δυστυχώς για εμάς, η επιστήμη είναι αμείλικτη. Η σώρευση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα είναι πρωτοφανής και μη αναστρέψιμη. Οι παρούσες δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών από τα κράτη που υπέγραψαν τη συνθήκη των Παρισίων, μας οδηγούν με μαθηματική βεβαιότητα σε έναν πλανήτη τουλάχιστον κατά 4 βαθμούς στην κλίμακα Κελσίου θερμότερο. Αυτός είναι ένα κόσμος αβίωτος, θεωρητικά μόνο καλύτερος από τις προβλέψεις που συνοδεύουν την κλιματική αδράνεια, που οδηγούν σε έναν κόσμο 7 βαθμών θερμότερο. Η διατήρηση ενός βιώσιμου πλανήτη, είναι ένας αγώνας δρόμου που απαιτεί νέες δεσμεύσεις μείωσης εκπομπών ως και 70% ως το 2030 και μηδενισμού ως το 2050. Η κρίση, λοιπόν, γίνεται πλέον καθολικά αποδεκτή, ως ζήτημα ζωής και θανάτου για το ανθρώπινο είδος, όχι για τον πλανήτη.
Ποιες χώρες και ποιες πολιτικές δυνάμεις αναγνωρίζουν την κρισιμότητα της κατάστασης και πώς τοποθετούνται ως προς τις αναγκαίες πολιτικές ανάσχεσης της κλιματικής κρίσης; Ξέρουμε ήδη ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τράμπ δεν αναγνωρίζει καν το πρόβλημα. Πολύ περισσότερο δεν συζητά την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, όπως και άλλες μεγάλες χώρες/ρυπαντές (Κίνα, Ινδία, Ιαπωνία, Ρωσία κλπ). Σε ποιες πολιτικές προχωρεί η Ευρώπη και με ποιες συνεργασίες;
Η κατανόηση των επιστημονικών δεδομένων από τον κ. Τραμπ, είναι αμφίβολη. Παρά τις προσπάθειες που καταβάλει, η οικονομία του άνθρακα καταρρέει, με αποτέλεσμα την αναδιάταξη των γεωπολιτικών ισορροπιών που διαμορφώθηκαν τον τελευταίο αιώνα. Στην Μαδρίτη, στη διάσκεψη για το κλίμα, είδαμε να αποκρυσταλλώνεται μια νέα «μαύρη διεθνής» (ΗΠΑ, Ρωσία, Σαουδική Αραβία και Αυστραλία), σκοταδιστική και ωφελιμιστική και εν τέλει κοσμομηδενιστική. Η Κίνα, με σαφείς και στιβαρές βλέψεις στην παγκόσμια κυριαρχία, κάνει άλματα στην αποανθρακοποίηση, εκμεταλλευόμενη τον κεντρικό σχεδιασμό. Στον αντίποδα, η Ευρώπη προβάλει, ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημά της, όχι μόνο την πρόοδό της στην «πράσινη» τεχνολογία, αλλά και το δημοκρατικό παράδειγμα στη ριζοσπαστική μετάβαση. Κάτω από την πίεση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης, την πρωτοφανή κατάσταση με την πανδημία, την ακραία και διαρκώς αυξανόμενη οικονομική και κοινωνική ανισότητα και την έξαρση του ρατσισμού και του εθνικισμού, οι πολίτες αντιδρούν και απαιτούν πιο συμπεριληπτικές, κοινωνικά δίκαιες και κλιματικά ασφαλείς συνθήκες. Οι κοινωνικές διεργασίες, σε όλες τις χώρες, είναι σε έξαρση, καθώς αυτή η ανάγκη ασφάλειας και προοπτικής, πυροδοτεί τόσο προβλέψιμα τον ρατσισμό και τον εθνικισμό, όσο και οραματικά το αίτημα για περισσότερη δημοκρατία. Η Ευρώπη, ενώ αποτελεί και αυτή ένα πεδίο σύγκρουσης σε όλα τα παραπάνω μέτωπα, έχει τις δυνατότητες να πρωταγωνιστήσει, σε παγκόσμιο επίπεδο, στην προσπάθεια της ανθρωπότητας να μάθει να ζει με αρμονία και συλλογική ευημερία, σε έναν πεπερασμένο πλανήτη. Αυτή είναι η αποστολή η δική μου, αλλά και πάρα πολλών ευρωβουλευτών από διαφορετικές ομάδες στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Είναι πολύ σημαντικό, οι ευρωπαϊκές πολιτικές οικογένειες, που σταδιακά ενσωματώνουν την κρισιμότητα της κατάστασης, να ενώσουν δυνάμεις και να προχωρήσουν αποφασιστικά στη δημιουργία ενός προοδευτικού μετώπου, που θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις κλιματικές προκλήσεις και απειλές. Αριστεροί, σοσιαλιστές, πράσινοι, φιλελεύθεροι, οφείλουμε να αντιληφθούμε, ότι αυτά που μας ενώνουν σήμερα είναι πολύ πιο σημαντικά για το μέλλον των κοινωνιών μας από όσα παραδοσιακά μας χωρίζουν. Απέναντί μας, είναι το ισχυρό μέτωπο φασιστών και ακραίων συντηρητικών. Το Λαϊκό κόμμα σπαράσσεται ανάμεσα στην κοινωνική δεξιά και την αγκίστρωση στο χρεοκοπημένο δόγμα του νεοφιλελευθερισμού. Η νέα Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποτελεί έκφραση αυτής της δυναμικής και παλεύουμε να γίνει το πρόπλασμα ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου για τον 21ο αιώνα.
Η ασύδοτη αστικοποίηση συμπιέζει το φυσικό περιβάλλον και την άγρια ζωή, συμπιέζει τα μεταξύ τους όρια και επιτρέπει την εξάπλωση μικροβιογόνων λοιμώξεων. Πως συνδέονται οι σύγχρονες πανδημίες με την κλιματική κρίση;
Όπως ακριβώς το περιγράφετε. Με καθολικό τρόπο η επιστημονική κοινότητα συνδέει την εμφάνιση πανδημιών με τις αιτίες της κλιματικής κρίσης. Και κρούει, με την ίδια ένταση, τον κώδωνα του κινδύνου. Είναι αληθές, ότι οι πιέσεις στα οικοσυστήματα μας εκθέτουν σε άγνωστες λοιμώξεις, οι οποίες, λόγω της παγκόσμιας διασύνδεσης, μετατρέπονται ταχύτατα από περιφερειακές σε πλανητικές απειλές. Πράγμα που συμβαίνει όλο και συχνότερα, τις τελευταίες δεκαετίες. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η ανισόρροπη σχέση μας με το φυσικό περιβάλλον, του οποίου αποτελούμε οργανικό μέρος, θα δημιουργεί διαρκώς βιολογικές και κλιματικές καθολικές απειλές για την επιβίωσή μας. Η καταστροφή του κλίματος και της βιοποικιλότητας, είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, της εμπορευματοποίησης της ανθρώπινης ζωής. Συνεπώς, απαιτούνται αποφασιστικές κινήσεις, ιδιαίτερα μετά την τελευταία πανδημία, που έδειξε σε όλους μας τα όρια των μηχανισμών που διαθέτουμε για την αντιμετώπιση τέτοιων απειλών, αλλά και την οικονομική καταστροφή, που συνοδεύει κινδύνους τέτοιας εμβέλειας. Συγκεκριμένα, πρέπει να κινηθούμε σε δύο επίπεδα: από τη μια, την ανάσχεση των πολιτικών που οδηγούν στην επιδείνωση της κατάρρευσης του κλίματος και της βιοποικιλότητας και από την άλλη την προσαρμογή μας στις νέες συνθήκες, με στόχο την ανθεκτικότητα των κοινωνιών μας.
Οι δύο πρώτες στρατηγικές υλοποίησης της μετάβασης
Πρόσφατα είχαμε θετικές εξελίξεις, «έγινε ένα πρώτο βήμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για ένα βιώσιμο κόσμο», όπως περιγράφετε στο άρθρο σας στην «Αυγή» (23/5/2020). Ποιες είναι οι δύο συμφωνίες, που αποτελούν προάγγελους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας; Μιλήστε μας αναλυτικά γι’ αυτές.
Η δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που για πρώτη φορά βασίζεται στην αμοιβαιοποίηση των βαρών για τις απαιτούμενες επενδύσεις, προϋποθέτει τη δημιουργία ιδίων πόρων σε κεντρικό επίπεδο και οδηγεί αναπόδραστα στην πολιτική εμβάθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, αποτελεί το πλαίσιο για τη ριζοσπαστική μεταστροφή που απαιτείται σήμερα. Συμπεριλαμβάνει τη ριζοσπαστική αλλαγή της παραγωγής, εξοικονόμησης και κατανάλωσης ενέργειας, των μεταφορών, της δόμησης, της εφοδιαστικής αλυσίδας, της χρήσης πρώτων υλών, της επάρκειας και ποιότητας των τροφίμων, της καταπολέμησης της ρύπανσης και των χρηματοπιστωτικών μηχανισμών σε καθεστώς δημοκρατικής λήψης των αποφάσεων. Η κύρια ευρωκοινοβουλευτική δραστηριότητα, αφορά τη δημιουργία πολιτικών υλοποίησης αυτής της μετάβασης, η οποία αποτελεί και τον οδηγό στην απάντηση της Ευρώπης απέναντι στην υγειονομική απειλή και τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Οι δύο πρώτες τέτοιες πολιτικές που έχουν ήδη ανακοινωθεί, είναι η στρατηγική Farm to Fork («Από το αγρόκτημα στο πιάτο») και η στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα. Το Farm to Fork στηρίζει βιώσιμα μοντέλα παραγωγής και κατανάλωσης ενώ, ταυτόχρονα, προτείνει τη δημιουργία ενός θεσμικού πλαισίου για τα βιώσιμα συστήματα τροφίμων, όπως κι ενός σχεδίου έκτακτης ανάγκης, για τη διασφάλιση του εφοδιασμού και της ασφάλειας των τροφίμων σε περιπτώσεις κρίσεων, όπως αυτή του COVID-19, που ζήσαμε και συνεχίζουμε να ζούμε. Ένα πραγματικά φιλόδοξο σχέδιο το οποίο εισάγει 27 νέες πρωτοβουλίες για ολόκληρη την αλυσίδα τροφίμων. Ένα σχέδιο το οποίο θα πρέπει να χαράξει τον δρόμο της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής προς τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα. Το γεγονός ότι αποτελεί πρωτοβουλία της Γενικής Διεύθυνσης Υγείας, σηματοδοτεί τη μεταστροφή της αρχαιότερης και ακριβότερης πολιτικής της Ένωσης, από ένα εργαλείο που στόχευε αποκλειστικά στην εξασφάλιση ικανοποιητικού εισοδήματος για τους αγρότες, στην εξασφάλιση της υγείας των καταναλωτών. Η νέα Στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θέτει γενναίους και συγκεκριμένους στόχους για τη μετάβαση του συστήματος τροφίμων, όπως η μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων κατά 50 %, η μείωση κατά τουλάχιστον 20% της χρήσης λιπασμάτων, η μείωση κατά 50% των πωλήσεων αντιμικροβιακών ουσιών που χρησιμοποιούνται στη κτηνοτροφία και την υδατοκαλλιέργεια και η βιολογική καλλιέργεια του 25% των γεωργικών εκτάσεων, μέχρι το 2030. Σήμερα το 7,5% των γεωργικών εκτάσεων καλλιεργούνται με βιολογικά στην Ευρώπη και το 9,3%, στην Ελλάδα. Η Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα τώρα, αποτελεί το βασικό εργαλείο για την αλλαγή στην πολιτική της Ευρώπης, όσον αφορά τη σχέση της κοινωνίας και του ανθρώπου με τη φύση. Διότι, η παρούσα πολιτική έχει ομολογουμένως αποτύχει. Ο παγκόσμιος πληθυσμός άγριων ειδών μειώθηκε κατά 60 % τα τελευταία 40 χρόνια. Ένα εκατομμύριο είδη κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Η απώλεια βιοποικιλότητας και η κλιματική κρίση συνδέονται άμεσα μεταξύ τους, ή ακριβέστερα, η μία επιδεινώνει την άλλη. Όπως και η στρατηγική Farm to Fork, έτσι και αυτή για τη Βιοποικιλότητα διέπεται από την ανάγκη η φύση, οι γεωργοί, οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές, να εργαστούν από κοινού για ένα βιώσιμο μέλλον. Η Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα προτείνει, μεταξύ άλλων, τη θέσπιση νομικά δεσμευτικών, μετρήσιμων στόχων για την αποκατάσταση κατεστραμμένων οικοσυστημάτων και ποταμών, τη βελτίωση της υγείας των προστατευόμενων οικοτόπων και ειδών, την επαναφορά επικονιαστών στη γεωργική γη, τη μείωση της ρύπανσης, την ενίσχυση του οικολογικού φορτίου των πόλεων, την ενίσχυση φιλικών προς τη βιοποικιλότητα γεωργικών πρακτικών και τη βελτίωση της υγείας των ευρωπαϊκών δασών. Προτείνει γενναία βήματα έως το 2030, συμπεριλαμβανομένης της μετατροπής τουλάχιστον του 30% των εδαφών και των θαλασσών της Ευρώπης, σε αποτελεσματικά διαχειριζόμενες προστατευόμενες περιοχές και της επαναφοράς τουλάχιστον του 10%, αμφότερων, σε ζώνες υψηλής προστασίας. Για το πλαίσιο των δράσεων αυτής της στρατηγικής, η ΕΕ θα αποδεσμεύει 20 δισ. ευρώ τον χρόνο μέσω διαφόρων πηγών, τόσο από τα ταμεία της, όσο και από πηγές εθνικής και ιδιωτικής χρηματοδότησης, όπου για πρώτη φορά στην ιστορία του καπιταλισμού αναγνωρίζεται η συνεισφορά του περιβάλλοντος στην οικονομική ανάπτυξη και ενσωματώνεται η έννοια του φυσικού κεφαλαίου. Στόχος, είναι να αποκτήσει η ΕΕ ηγετική θέση στον κόσμο, όσον αφορά την αντιμετώπιση της παγκόσμιας κρίσης βιοποικιλότητας.
Εναρμόνιση με τα φυσικά όρια του πλανήτη
Στην Ελλάδα, τα κινήματα για την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης έχουν ενισχυθεί πολύ τους τελευταίους μήνες, με σημαντική πανελλαδική παρουσία και δύο μαζικές διαδηλώσεις στη βουλή: την ημέρα ψήφισης του αντι-περιβαλλοντικού νομοσχεδίου και στις 5 Ιουνίου ημέρα περιβάλλοντος. Η κυβερνητική πολιτική κινείται σε εκ διαμέτρου αντίθετες κατευθύνσεις, αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει διατυπώσει μια ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση. Πώς αξιολογείτε εσείς αυτή την πραγματικότητα και τι μπορεί να γίνει;
Έχετε δίκιο. Εν μέσω πανδημίας – και ενώ ζητούμενο είναι η ριζική αλλαγή πλεύσης στα ζητήματα της προστασίας του περιβάλλοντος – η κυβέρνηση της ΝΔ, ψήφισε έναν νόμο που ανήκει στο παρελθόν. Ο νόμος ψηφίστηκε στην ελληνική βουλή με διαδικασίες πρωτόγνωρες, σχεδόν εν κρυπτώ, με μειωμένο κοινοβουλευτικό διάλογο και περιορισμένη δημόσια διαβούλευση. Είναι αυτονόητο ότι νόμοι και νομοσχέδια τέτοιας σημασίας, που είναι μάλιστα αμφιλεγόμενοι και βρίσκουν αντίθετη μεγάλη μερίδα πολιτών, πρέπει να συζητούνται εκτενώς στα εθνικά κοινοβούλια, με αυξημένη κοινοβουλευτική συμμετοχή και με τη συνδρομή των πολιτών και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Στον αγώνα απέναντι στην καταστροφή του κλίματος και της βιοποικιλότητας, το πολυτιμότερο εφόδιο είναι η δημόσια αποδοχή και εδώ η κυβέρνηση εκ του αποτελέσματος, απέτυχε παταγωδώς. Ως προς το περιεχόμενο, οφείλω να πω, ότι ο νόμος συγχέει τον εκσυγχρονισμό με την απορρύθμιση. Η υπόθεση ότι η χαλάρωση της περιβαλλοντικής προστασίας μπορεί να δημιουργήσει οικονομική δραστηριότητα και να τονώσει την ανάπτυξη, αποτελεί τον πυρήνα της νοοτροπίας που πρέπει άμεσα να αφήσουμε πίσω. Οι πολίτες και τα κινήματα πρέπει να ενεργοποιηθούν όχι μόνο για την προστασία του περιβάλλοντος που αδυνάτισε θεσμικά με τον νέο νόμο, αλλά και να δώσουν τη μάχη των ιδεών για μια πραγματική στροφή, που συνδέει την οικονομική και συλλογική ευημερία με την προστασία του περιβάλλοντος. Με άλλα λόγια, η εναρμόνισή μας με τα φυσικά όρια του πλανήτη, πρέπει να αποτελέσει τον πυρήνα της οικονομικής ανάπτυξης με έμφαση στην καινοτομία και στη δημιουργία παραγωγικών δραστηριοτήτων, που στον πυρήνα τους ενσωματώνουν την κοινωνική συνοχή και την προστασία της βιοποικιλότητας, χωρίς να θυσιάζουν την οικονομική ανάπτυξη. Εδώ είναι και η δική μας ευθύνη. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να μετουσιώσει τις σημερινές ανάγκες, τις νέες μεθοδολογίες και τα μαθήματα από το παρελθόν, σε ένα συνεκτικό πρόγραμμα μετασχηματισμού στην κατεύθυνση της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας. Χαίρομαι που η αυτοκριτική – συστατικό στοιχείο της πολιτικής μας παράδοσης – περιλαμβάνει κυβερνητικές αποφάσεις σχετικά με τα ορυκτά καύσιμα και πιστεύω ότι θα μας οδηγήσει πιο κοντά στις σύγχρονες παγκόσμιες αντιλήψεις, όπου οικονομία και περιβάλλον αρθρώνονται αρμονικά.
Στη Διαλεκτική της Φύσης, ο Ένγκελς αναφέρει ότι «τα γεγονότα μας θυμίζουν σε κάθε βήμα πως δεν κυριαρχούμε καθόλου πάνω στη φύση όπως ένας κατακτητής πάνω σ’ έναν ξένο λαό, όπως κάποιος που θα στεκόταν έξω από την φύση, αλλά πως ανήκουμε στη φύση … πως είμαστε μέσα της και πως όλη μας η εξουσία βρίσκεται στο πλεονέκτημα … να γνωρίζουμε τους νόμους της και να μπορούμε να τους εφαρμόζουμε σωστά». Πιστεύετε ότι η ιστορική μας παράδοση αναβιώνει στην επικαιρότητα της εποχής μας;
Από την αυγή της νεωτερικότητας και της βιομηχανικής επανάστασης, στοχαστές και κοινωνικοί αγωνιστές αντιλαμβάνονταν πόσο προβληματικό είναι η αυτοσυνείδηση της ανθρωπότητας να θέτει τον άνθρωπο σε αντιδιαστολή με τη φύση και όχι ως οργανικό της μέρος. Ας μην ξεχνάμε τον Ρουσσώ. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, τα οράματα της αριστεράς εδράζονται στην επιστημονική αλήθεια και δη σε αυτή των θετικών επιστημών. Ταυτόχρονα, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι με τον ίδιο τρόπο που αρνούμαστε την εκμετάλλευση του ανθρώπου από άνθρωπο, πρέπει να αρνηθούμε την εκμετάλλευση της φύσης από τον άνθρωπο. Μόνο στο πλαίσιο ενός ευρύτερου χειραφετητικού οράματος απελευθέρωσης μπορούν πραγματικά να αναπτυχθούν βιώσιμες θεωρήσεις για τη θέση της ανθρωπότητας στο οικοσύστημα ενός πεπερασμένου πλανήτη.
Έχετε πάρει σημαντικές οικολογικές πρωτοβουλίες. Μιλήστε μας για την Οργάνωση Γη, μια ΜΚΟ που έχει αποστολή την εδραίωση της έννοιας της Βιώσιμης Ανάπτυξης, όπως ορίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη και στεγάζεται σε ένα αστικό πάρκο 25 στρ. στο Ίλιον. Επίσης, για την κίνηση πολιτών ΚΟΣΜΟΣ.
Η Οργάνωση Γη, είναι ένας μη κερδοσκοπικός φορέας, που ως στόχο του έχει την εδραίωση της έννοιας της Βιώσιμης Ανάπτυξης, όπως αυτή ορίζεται από τους 17 Παγκόσμιους Στόχους των Ηνωμένων Εθνών. Οι δράσεις της προτείνουν ένα νέον τρόπο αλληλεπίδρασης μεταξύ οικονομίας, κοινωνίας και περιβάλλοντος, αποτελώντας ένα ζωντανό παράδειγμα αειφόρου τρόπου σκέψης και λειτουργίας για έναν βιώσιμο πλανήτη. Ο ΚΟΣΜΟΣ από την άλλη, είναι μία κίνηση πολιτών, η οποία έχει ως βάση της τις αρχές της αειφορίας, της καινοτομίας, της αλληλεγγύης, των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της βιώσιμης ανάπτυξης. Ο ΚΟΣΜΟΣ δημιουργήθηκε από ενεργούς πολίτες, με κοινωνική δράση σε περιβαλλοντικές και ανθρωπιστικές οργανώσεις στον χώρο της νεοφυούς και καινοτόμου επιχειρηματικότητας και επιστημονικούς στόχους τη βιώσιμη ανάπτυξη. Βασική επιδίωξή μας, είναι η προαγωγή των Παγκόσμιων Στόχων ως κοινή γλώσσα και τεκμηρίωσης στις πολιτικές διεργασίες στην Ελλάδα και την Ευρώπη.