Aπό τη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων #ENVI για το σχέδιο έκθεσης του Ευρωκοινοβουλίου ενόψει της αναθεώρησης των οδηγιών της ΕΕ για την ποιόητα του αέρα.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία, που επηρεάζει δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Η πρόσφατα δημοσιευμένη Έκθεση Παγκόσμιας Ποιότητας Αέρα της IQAir για το 2022 διαπίστωσε ότι ένα συγκλονιστικό 90% των χωρών και περιοχών που ανέλυσε υπερέβαιναν τις ετήσιες οδηγίες του ΠΟΥ για τα PM2.5 για καθαρό αέρα.
Πρέπει να δράσουμε τώρα.
Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω ευχαριστώντας τον εισηγητή και την ομάδα του για μια συνολική φιλόδοξη έκθεση που φέρνει περαιτέρω την Επιτροπή. Είμαι βέβαιος ότι με τις παρεμβάσεις μας μπορούμε να ενισχύσουμε το κείμενο και να έχουμε μια πολύ σταθερή εντολή ενόψει των διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο. Έχουμε μια μοναδική ευκαιρία, και ταυτόχρονα ευθύνη, με αυτήν την αναθεώρηση να μειώσουμε περαιτέρω τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και τα οικοσυστήματα και να θέσουμε τη βάση για ένα περιβάλλον χωρίς τοξικά.
Θα αναφερθώ εν συντομία σε ορισμένες λεπτομέρειες του σχεδίου έκθεσης, όπου θα εστιάσω ως σκιώδης εισηγητής.
Χαιρετίζουμε τις τροπολογίες του εισηγητή για την πλήρη ευθυγράμμιση των προτύπων ποιότητας του αέρα της ΕΕ με τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ και την εισαγωγή οριακής τιμής για το όζον. Δεν υπάρχει ασφαλές όριο για την έκθεση σε ρύπους και, όπως δείχνουν τα επιστημονικά στοιχεία, ακόμη και η σύντομη έκθεση μπορεί να έχει επιζήμιες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και στα φυσικά οικοσυστήματα. Επομένως, δεν πρέπει να κάνουμε υποχωρήσεις όσον αφορά την ανθρώπινη υγεία και να ακολουθούμε αυτό που υπαγορεύει η επιστήμη. Είμαι βέβαιος, αγαπητοί συνάδελφοι, ότι συμφωνείτε. Επιπλέον, η εκτίμηση επιπτώσεων δείχνει ότι τα οφέλη υπερτερούν κατά πολύ του κόστους. Αυτό επιβεβαιώνεται επίσης από την πρόσφατη έκθεση της UNECE σχετικά με το «κόστος της αδράνειας για την ατμοσφαιρική ρύπανση», η οποία αποκαλύπτει ότι υψηλότερα (αυστηρότερα) πρότυπα ατμοσφαιρικής ρύπανσης κοστίζουν έως και 25% λιγότερο από το κόστος της ζημίας στην υγεία και το περιβάλλον που προκαλείται από την ατμοσφαιρική ρύπανση στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.
Γι' αυτό, εκτός από την πλήρη ευθυγράμμιση των οριακών τιμών των ρύπων με τον ΠΟΥ, όπως προτείνει ο εισηγητής, η Αριστερά θα καταθέσει τροπολογίες για τον περιορισμό των υπερβάσεων των ημερήσιων μέσων τιμών για τα σωματίδια, το διοξείδιο του αζώτου και το μονοξείδιο του άνθρακα σε όχι περισσότερες από 3 ημέρες ετησίως, σε αντίθεση με τις 18 ημέρες που προβλέπονται στην πρόταση της Επιτροπής. Πρόκειται για μία αλλαγή από το 5% στο 1% και αντανακλάται στον αριθμό των ανθρώπων που πεθαίνουν πρόωρα.
Τα πρότυπα ποιότητας του αέρα από μόνα τους δεν επαρκούν. Χρειαζόμαστε αποτελεσματική διακυβέρνηση και ισχυρούς μηχανισμούς επιβολής στα κράτη μέλη για να διασφαλίσουμε ότι τηρούνται τα όρια και ότι εφαρμόζονται μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και την αντιμετώπιση των υπερβάσεων καθώς και των αντίστοιχων επιπτώσεών τους στην υγεία. Τα σχέδια για την ποιότητα του αέρα στο άρθρο 19 είναι ζωτικής σημασίας. Υποστηρίζω πλήρως την πρόθεση του εισηγητή να ενισχύσει το καθεστώς των σχεδίων και να αυστηροποιήσει τις προθεσμίες. Στην ίδια κατεύθυνση, θα καταθέσω τροπολογίες για την περαιτέρω επιτάχυνση της διαδικασίας και την εισαγωγή ενός μηχανισμού κυρώσεων που θα ενεργοποιηθεί εάν τα κράτη μέλη επανειλημμένα και με συνέπεια δεν τηρούν τις οριακές τιμές. Επιπλέον, καθώς η έκθεση στους ατμοσφαιρικούς ρύπους δεν μοιράζεται ομοιόμορφα και, όπως δείχνουν τα στοιχεία, οι ομάδες με χαμηλότερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση (άνεργοι, άτομα με χαμηλά εισοδήματα ή με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο) τείνουν επίσης να επηρεάζονται αρνητικά από περιβαλλοντικούς κινδύνους για την υγεία , θα θεσπίσουμε την υποχρέωση των κρατών μελών να λαμβάνουν υπόψη την πτυχή της ανισότητας κατά την κατάρτιση και την εφαρμογή των σχεδίων για την ποιότητα του αέρα και των αντίστοιχων μέτρων.
Τέλος, αλλά σημαντικό, η αντιστροφή του βάρους της απόδειξης έναντι της αποζημίωσης για βλάβη στην υγεία και οι τροπολογίες σχετικά με την ενημέρωση και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και σκοπεύω να καταθέσω μικρές τροπολογίες για την ενίσχυση του κειμένου.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω και πάλι τον εισηγητή και ανυπομονώ να συνεργαστώ με όλους τους σκιώδεις εισηγητές για αυτόν τον σημαντικό νομοθετικό φάκελο.