top of page

Αν όχι εμείς, ποιοι; Αν όχι τώρα, πότε;


Άρθρο του Πέτρου Κόκκαλη στην εφημερίδα Αυγή.

Αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης - Σε εμάς πέφτει το χρέος να ηγηθούμε στον αγώνα για έναν ανθρώπινο κόσμο, με κλιματική ασφάλεια και κλιματική δικαιοσύνη .


Η πρόσφατη Σύνοδος του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP25) δεν στάθηκε στο ύψος της κλιματικής έκτακτης ανάγκης εγκρίνοντας μια συμφωνία ως προς τα ελάχιστα. Ως μέλος της ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας στη Μαδρίτη, ήμουν μάρτυρας της αποτυχίας της προσπάθειας της διεθνούς κοινότητας να καταλήξει σε συμφωνία. Είδα την αγωνία 500.000 ανθρώπων στους δρόμους της Μαδρίτης που ζητούσαν άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα και την αγωνία των μικρών νησιωτικών εθνών του Ειρηνικού που βουλιάζουν κυριολεκτικά. Ήμουν μάρτυρας της αποτυχίας της νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης, δραπέτη της Χιλής, να ηγηθεί της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων και της φονικής αδράνειας σκοταδιστικών ακροδεξιών κυβερνήσεων που συγκροτούν μια νέα μαύρη διεθνή απέναντι στον αγώνα μας για την αποτροπή της κλιματικής καταστροφής. Η κλιματική κρίση είναι εδώ και το γνωρίζουμε όλοι. Ζητά λύσεις εδώ και τώρα. Υποθηκεύει το μέλλον μας και το μέλλον των παιδιών μας. Ο χρόνος δεν είναι με το μέρος μας.


Η σημασία της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας


Οι Ευρωπαίοι πολίτες απαιτούν την ανάληψη δράσης. Χιλιάδες φοιτητές συμμετέχουν σε πορείες σε ολόκληρη την Ευρώπη συνοδευόμενοι από τους γονείς και τους παππούδες τους. Η μεγάλη δημόσια κινητοποίηση απέναντι στην κλιματική έκτακτη ανάγκη είναι φυσιολογικό να τοποθετεί τα θέματα αυτά στο επίκεντρο των φιλοδοξιών της ευρωπαϊκής πολιτικής τους επόμενους μήνες και χρόνια. Η Ευρώπη στη Μαδρίτη σήκωσε το βάρος να υπερασπιστεί την περιβαλλοντική και πολιτική ακεραιότητα της Συμφωνίας των Παρισίων κι αυτές τις ημέρες προχωρά στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία με σκοπό τη βελτίωση της υγείας και της ευημερίας των πολιτών μετασχηματίζοντας το οικονομικό μας μοντέλο.


Πώς μετουσιώνουμε συλλογικά τις προτεραιότητες πολιτικής σε πραγματικότητα στο ευρωπαϊκό, το εθνικό επίπεδο και σε επίπεδο πόλης; Πώς πρέπει να κινηθούμε για να υλοποιήσουμε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία;


Ασφαλώς απαιτείται επανασχεδιασμός βασικών συστημάτων - του τρόπου μετακίνησής μας, της παραγωγής και της χρήσης ενέργειας, της παραγωγής και της κατανάλωσης τροφίμων.

Με στόχο μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη μέχρι το 2050, η Επιτροπή θα προτείνει έναν ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα μετατρέποντας αυτήν την πολιτική δέσμευση σε νομική υποχρέωση, ενεργοποιώντας παράλληλα τις επενδύσεις. Για την επίτευξη αυτού του στόχου θα απαιτηθεί η ανάληψη δράσης σε όλους τους τομείς της οικονομίας:


- Στην παραγωγή και τη χρήση ενέργειας αναλογεί περισσότερο από το 75% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της Ε.Ε. Ο στόχος είναι η απανθρακοποίηση του ενεργειακού τομέα.

- Το 40% της κατανάλωσης ενέργειας οφείλεται στα κτίρια. Ο στόχος είναι η ανακαίνιση των κτηρίων, ώστε να μειωθούν το κόστος ενέργειας για τους πολίτες και η ενεργειακή σπατάλη.

- Η ευρωπαϊκή βιομηχανία χρησιμοποιεί μόλις 12% ποσοστό ανακυκλωμένων υλικών. Ο στόχος είναι να υποστηριχθεί η καινοτομία στη βιομηχανία για να καινοτομήσει και να αναδειχθεί σε παγκόσμιο ηγέτη στην πράσινη οικονομία.


- Στις μεταφορές αναλογεί το 25% των εκπομπών μας. Στόχος είναι η ανάπτυξη καθαρότερων, οικονομικότερων και πιο υγιεινών μορφών ιδιωτικής και δημόσιας μεταφοράς.


Μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη προϋποθέτει να αντιμετωπιστούν οι συγκεκριμένες προκλήσεις που θα συναντήσουν ορισμένες περιφέρειες, οι οποίες θα επηρεαστούν περισσότερο από τον μετασχηματισμό. Για τον λόγο αυτό η Επιτροπή επεξεργάζεται έναν μηχανισμό δίκαιης μετάβασης, για να μην μείνει κανένας στο περιθώριο. Για τον μηχανισμό αυτό προϋπολογίζονται συνολικά 100 δισ. ευρώ, που θα χρησιμοποιηθούν για την τόνωση των πράσινων επενδύσεων μέσα από κρατικές ενισχύσεις, τη χρηματοδότηση της δίκαιης μετάβασης από το πρόγραμμα InvestEU και την αξιοποίηση πόρων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, την τεχνική βοήθεια και την ανάπτυξη σχεδίων μετάβασης. Προβλέπεται η δημιουργία Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, το κεφάλαιο του οποίου θα προκύπτει μέσα από τη μόχλευση πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και τη συγχρηματοδότηση δράσεων από τα κράτη - μέλη.


Ο συμπληρωματικός χαρακτήρας των προκλήσεων αυτών μας δείχνει ότι χρειαζόμαστε στοιχεία, την επιστήμη σύμμαχο και την κοινωνία ενωμένη για την αντιμετώπισή τους. Δυστυχώς, η κλιματική κρίση ενισχύει ακόμη περισσότερο τις ανισότητες, επιβαρύνει τους φτωχότερους, τους ασθενέστερους και τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς.


Κλιματική έκτακτη ανάγκη χωρίς αμφιβολία


Έχει ιδιαίτερη σημασία να δούμε με στοιχεία και αριθμούς τι θα συμβεί αν δεν αναλάβουμε δράση απέναντι στην κλιματική έκτακτη ανάγκη που αντιμετωπίζουμε.


Από τη ρύπανση του αέρα υπολογίζεται ότι πεθαίνουν πρόωρα 400.000 άνθρωποι ετησίως. Από την παρατεταμένη ξηρασία και την αύξηση των θερμών ημερών οι θάνατοι υπολογίζονται σε 90.000 ετησίως, η απώλεια βιοποικιλότητας σε 16%, ενώ αναμένονται επιπλέον 660.000 αιτήσεις ασύλου ετησίως στην Ε.Ε. σε περίπτωση ανόδου της θερμοκρασίας κατά 5ο C.


Ο ευρωπαϊκός Νότος θα έχει στη διάθεση του 40% λιγότερο νερό, την ίδια ώρα που υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο θα εκτίθενται σε πλημμύρες περισσότεροι από 3,5 εκατομμύρια άνθρωποι. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο αριθμός των ατόμων που κινδυνεύουν να εξαναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους λόγω πλημμυρών θα αυξηθεί σε 50 εκατομμύρια ετησίως.


Αυτό είναι το κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Σε καθαρά οικονομική ζημιά προβλέπονται 190 δισεκατομμύρια ευρώ ετήσιες ζημίες για αύξηση κατά 3ο C στη μέση παγκόσμια θερμοκρασία. Το οικονομικό κόστος της θνησιμότητας λόγω αύξησης της μέσης θερμοκρασίας υπολογίζεται στα 40 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, ενώ υπολογίζεται μία αύξηση της τιμής των τροφίμων κατά 20% μέχρι το 2050.


Οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές, η ξηρασία, η έλλειψη υδάτινων πόρων και η ρύπανση δεν γίνεται να μας βρίσκουν πλέον επιφυλακτικούς και αμήχανους. Ο επείγων χαρακτήρας και το μέγεθος των προκλήσεων που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε δεν επιτρέπουν την περαιτέρω αναβολή της επίλυσης δύσκολων προβλημάτων. Οι εύκολες λύσεις έχουν ήδη εξαντληθεί. Ο κοινωνικός διάλογος και η συνεργασία αποτελούν προϋπόθεση, όχι επιλογή.


Αν κάτι έμαθα στη Μαδρίτη, είναι ότι πέφτει σε μας το χρέος να ηγηθούμε στον αγώνα για έναν ανθρώπινο κόσμο, με κλιματική ασφάλεια και κλιματική δικαιοσύνη. Και πρέπει να ηγηθούμε με το δικό μας παράδειγμα, με την εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας και τη κλιματική ουδετερότητα στο ίδιο μας το σπίτι.


Στόχος μας είναι προχωρήσουμε σε μια ριζοσπαστική αλλαγή, που θα γίνει με προοδευτικό τρόπο και χωρίς αποκλεισμούς. Να διατηρήσουμε τη θερμοκρασία του πλανήτη σε όρια βιώσιμα για τον ανθρώπινο πολιτισμό. Δεν πρόκειται για μια συζήτηση για τη σωτηρία του πλανήτη, αλλά για τη δυνατότητα των επόμενων γενεών να ευημερούν.


Πηγή: http://www.avgi.gr/article/10811/10536898/an-ochi-meis-poioi-an-ochi-tora-pote-#

bottom of page